ฟันผุ มักพบได้ง่ายมากในเด็กเล็ก เนื่องจากเด็กเล็กยังไม่สามารถดูแลช่องปากได้ด้วยตนเอง จึงทำให้เกิดฟันผุ หรือฟันน้ำนมหลุดก่อนกำหนด จากพฤติกรรมการกินที่ไม่เหมาะสม รวมทั้งพ่อแม่บางคน อาจคิดว่าฟันน้ำนมอยู่ได้ชั่วคราว อีกไม่นานก็หลุดออก จึงอาจจะละเลยการดูแลฟันน้ำนมไป ซึ่งหากไม่ดูแลฟันซี่แรกของเด็กเล็ก การออกเสียงและตำแหน่งการเกิดของฟันอาจไม่ถูกต้อง จนเป็นต้นเหตุให้เกิดพันผุได้นั่นเอง

ฟันผุ เกิดจากอะไร

ในวัยเด็กเล็ก ส่วนมากเกิดจากการให้เด็กเล็กดูดขวดนมแล้วหลับไป ทำให้คราบน้ำนมตกค้างตลอดทั้งคืน จนทำให้เกิดแบคทีเรียในช่องปาก โดยมีลักษณะของฟันผุของเด็กเล็ก จะเกิดบริเวณฟันหน้าซะส่วนใหญ่ ดังนั้น ควรห้ามการให้เด็กเล็กดูดขวดนมแล้วหลับเด็ดขาด เพื่อป้องกันการเกิดฟันผุ ร่วมกับการทำความสะอาดช่องปากของเด็กเล็กก่อนนอนทุกวัน หรือควรเลิกใช้ขวดนม โดยฝึกให้เด็กเล็กดื่มนมด้วยแก้วน้ำสำหรับเด็ก

ฟันผุในช่องปากของเด็กเล็ก รู้ได้อย่างไร 

สังเกตได้จากความผิดปกติในการทานของเด็กเล็ก เช่น เด็กเล็กไม่ค่อยอยากอาหาร บ่นปวดฟัน เป็นต้น หรือเช็คฟันและช่องปากของเด็กทุกวัน โดยบริเวณที่มีฟันผุ จะมีคราบสีเหลืองเห็นชัดเจน หากพบให้พาเด็กเล็กไปพบหมอทันตแพทย์สำหรับเด็ก เพื่อฟังคำแนะนำและรักษาอย่างถูกวิธี

เด็กเล็กวัยไหนที่ควรพบหมอทันตแพทย์

เด็กแรกเกิด อายุแค่ 6 เดือนขึ้นไป ก็สามารถพบหมอทันตแพทย์ได้แล้ว เพื่อสุขภาพช่องปากในอนาคต โดยสามารถพบหมอทันตแพทย์อย่างน้อย 2 ครั้งต่อปี เพื่อลดโอกาสการเกิดฟันผุในช่องปากของเด็กเล็กได้

การดูแลช่องปากของเด็กเล็ก

• เด็กแรกเกิด ดูแลได้โดยการใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำอุ่นต้มสุก พักไว้จนเริ่มเย็นลง เช็ดตามเหงือกและลิ้นของเด็กแรกเกิด
• ฟันน้ำนมขึ้นซี่แรก – 3 ปี ใช้แปรงสีฟันขนนุ่มพิเศษสำหรับเด็กเล็ก และใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์บีบเท่าเมล็ดถั่วเขียวเล็ก ๆ แล้วแปรงเบา ๆ หลังแปรงฟันเสร็จ ควรใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดฟองรอบปากออก
• เด็กเล็กอายุ 3 – 6 ปี ใช้แปรงสีฟันขนนุ่มสำหรับเด็กโต และใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ บีบเท่าเมล็ดข้าวโพด แล้วแปรงเบา ๆ หลังแปรงฟันเสร็จเรียบร้อย ควรใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดฟองรอบปากออก
• เด็กอายุ 6 ปีขึ้นไป เลือกแปรงสีฟันให้เหมาะสมกับช่องปากของเด็ก และบีบยาสีฟันบริมาณครึ่งนึงของแปรงสีฟัน แล้วแปรงเบา ๆ ตามซอกต่าง ๆ หลังแปรงเสร็จป้วนฟองทิ้งและบ้วนน้ำน้อย ๆ 

สำหรับน้ำยาบ้วนปาก ไม่ควรให้เด็กเล็กอายุต่ำกว่า 6 ปีใช้ เนื่องจากเด็กเล็กอาจจะกลืนน้ำยาบ้วนปากได้ 

หากเด็กเล็กไม่ให้ความร่วมมือในการแปรงฟัน

พ่อแม่ควรหากิจกรรมสนุก ๆ ให้เด็กเล็กไปพร้อมกันการแปรงฟัน เพื่อให้เด็กเล็กรู้สึกเบาใจ และสนุกกับการแปรงฟันได้ โดยทำเป็นประจำจนกว่าเด็กเล็กจะเริ่มปรับตัว และชินกับการแปรงฟัน และที่สำคัญพ่อแม่ควรเข้าใจและอดทนจนกลัวเด็กเล็กจะเริ่มชินนั่นเอง

ถ้าอยากให้ลูกน้อยยิ้มสวยยิ้มฟัน โชว์ฟันขาวได้อย่งสบายใจ การดูแลสุขภาพช่องปากของเด็กเล็ก ควรดูแลตั้งแต่ฟันซี่แรกเริ่มขึ้นเลย และควรพบหมอทันตแพทย์อย่างน้อยเดือนละ 2 ครั้ง เพื่อสุขภาพช่องปาก และป้องกันการเกิดฟันผุของเด็กเล็กในอนาคต ร่วมไปกับการแปรงฟัน และปรับพฤติกรรมการทานของเด็กเล็กก่อนที่จะสายเกินไป